Maand: juni 2017

De dood of de gladiolen

~ Diana Albrink ~ 2 reacties

‘De dood of de gladiolen,’ riep iemand vanmorgen. Ik keek opzij. Die heb ik lang niet gehoord, dacht ik. Klinkt wel lekker eigenlijk. Het bleef de hele dag in mijn hoofd zitten. Een strijdkreet die bij tijd en wijle door mijn gedachten schoot, alsof ik last van Gilles de la Tourette syndroom had, maar dan alleen in mijn hoofd.

De dood of de gladiolen! De dood of de gladiolen!

Rare uitdrukking eigenlijk, dus die heb ik even opgezocht en dan kom je (bijvoorbeeld) al snel uit bij de fantastische website van Het Genootschap Onze Taal – geweldig nuttige site, ook voor taaltrainingen – en dan staat er, en ik citeer:

De dood of de gladiolen betekent ‘ik waag het erop: het wordt een mislukking óf een glorieuze overwinning’, ‘alles of niets’.

Oké, tot zo ver wist ik het. Het volgende vond ik een beetje slap en niet erg aannemelijk:

Deze uitdrukking komt waarschijnlijk uit de wielersport. Als een wielrenner een koers of rit gewonnen heeft, krijgt hij/zij op het podium een grote bos bloemen (de ‘gladiolen’). Om te kunnen winnen, moet een wielrenner vaak al zijn krachten aanspreken én het lef hebben om een beslissende versnelling te plaatsen. Dat geldt vooral voor massasprints, want daarin worden er veel risico’s genomen. De wielrenner Gerrie Knetemann (1951-2004) wordt vaak genoemd als de bedenker van de dood of de gladiolen, maar het is lang niet zeker of dit terecht is.

Gelukkig is (zelfs) het Wielerwoordenboek (jaja) het daar ook niet mee eens:

In het Wielerwoordenboek (2010) staat dat de uitdrukking waarschijnlijk verwijst naar de gladiatorengevechten bij de Romeinen. Een gladiator werd ófwel gedood (bij verlies) ofwel bedolven onder de gladiolen (bij winst). Het Latijnse gladio betekent ‘zwaard’; dit woord zit zowel in gladiator als in gladiool. De plant waarvanaf de bloemen worden gesneden, heeft namelijk zwaardvormige bladeren. Sommigen verwijzen naar het verhaal dat gladiatoren onder hun kleding de wortel van de gladiool verborgen. Zij dachten dat dit zou werken als een amulet: de wortel van de gladiool (met zijn bladeren die op zwaarden lijken) zou ze helpen in het zwaardgevecht. In de naslagwerken is helaas niets terug te vinden over de gladiool als overwinningsbloem bij de gladiatoren of als amulet.

Dat klinkt al veel aannemelijker. En waar ik zelf ook meteen aan moest denken, Nijmegen:

De uitdrukking wordt ook vaak gebruikt in verband met de Nijmeegse Vierdaagse, het jaarlijkse internationale wandelevenement. De lopers die de wandeltocht hebben volbracht, krijgen namelijk gladiolen van het publiek. De weg naar de finish heet die dag zelfs Via Gladiola.

Weer wat geleerd lieve mensen.

Ga ik nu even repeteren met de meiden van Binnenstebuiten voor het theaterstukje (getiteld: Love me Tinder) dat we aanstaande zaterdag (1 juli, om 21:25 uur, Kunstmin, kleine zaal) opvoeren tijdens het Dordt op Planken (DOP) festival.

De dood of de gladiolen, meiden!

Te loom

~ Diana Albrink ~ 2 reacties

‘He, hebben we die ook?’ De mevrouw achter de kassa van Estafette, de biologische winkel, draait het blikje “linzen in currysaus” rond in haar hand.

‘Ja, al een tijdje hoor,’ zeg ik. ‘Groene groenten erbij, blikje kokosmelk en klaar.’

‘Dat ga ik ook een keer proberen. Wel makkelijk, zeker met dit weer.’

Ik was niet van plan ze vanavond al te gebruiken, maar het is inderdaad wel makkelijk met dit weer. Te loom om lang in de keuken te staan, en te loom om te werken.

‘Eet smakelijk!’ roept ze me nog na.

Ons gemoedelijke, biologische buurtsupertje.

Ik vind de hitte heerlijk, ik kan er prima tegen, maar ik word er wel loom van. Heerlijk loom als je de tijd en ruimte er voor hebt, als je je eigen tijd in kunt delen. Alles even op een iets langzamer tempo. Even de ogen dicht, zoals in Spanje, als je moeite krijgt ze open te houden. Wat een luxe.

Hoewel ik volgens mij prima slaap ondanks de hitte, zit ik wel om zeven uur ’s avonds al te gapen en vraag me af dat wel goed is. Dan hoor ik de buren, die op straat zitten, ook gapen. Allemaal loom. Iedereen loom.

Alleen de kinderen gillen en rennen door de straat.

‘We krijgen chippies!!’ roept er een. De andere juichen en rennen achter de boodschapper aan. Wat een energie. Er is altijd wel een ouder die een badje heeft opgepompt, een ander die waterijsje heeft. Ik woon in de gemoedelijkste straat van Nederland.

Is de Nederlandse maatschappij zo verhard? Het beeld dat we rond de verkiezingen kregen? (Weten jullie nog? De Tweede Kamerverkiezingen?)

Zo op het eerste gezicht is er in deze buurt toch niet veel veranderd in de laatste decennia.

Global warming misschien.

 

Back to my roots

~ Diana Albrink ~ Een reactie plaatsen

Ik ben heel visueel ingesteld, dat is misschien vreemd voor een schrijver om te zeggen en misschien ook niet. Het is immers de kunst van het schrijven om een beeld om te zetten in woorden, die dan weer een beeld oproepen.

Hm.

Maar goed, ik ben visueel ingesteld en ontzettend gek op foto’s (sorry, dan bedoel ik niet je laatste vakantiefoto’s). Ik was dus helemaal in mijn nopjes toen we de foto’s van mijn oma op zolder vonden, toen we vorige maand mijn moeder gingen verhuizen. Fan-tas-tisch!

Vakantiealbums uit 1925, albums vol oude familiefoto’s, trouwfoto’s, noem het maar op. Mijn opa, de vader van mijn moeder, fotografeerde graag en ontwikkelde zijn eigen foto’s. Hij lijstte een aantal ook heel netjes in en daarom ben ik nu de dankbare bewaarster van prachtige, kunstzinnige portretten van mijn overgrootvader (zijn vader), mijn oma (zijn vrouw) en mijn oudoom (zijn zwager), zelfportretten (van mijn opa), groepsportretten van een theatergezelschap (mijn grootouders speelden ook theater), en ga zo maar door.

Ik heb een aantal van de ingelijste foto’s inmiddels schoongemaakt en opgehangen. Vier van mijn overgrootouders kijken nu minzaam mijn woonkamer in.

Eén van de portretten (A4 formaat) is van mijn overgrootvader, een man met een enorme snor, bijna en profil genomen, hij kijkt nog net even richting de camera, maar kijkt er niet in. Mijn opa heeft de foto genomen en ingelijst, hij heeft de foto gesigneerd en de plaats eronder geschreven: Dordrecht.

En dat is heel bijzonder. Ik kom hier namelijk niet vandaan! Mijn ouders ook niet. Ik wist niet eens dat mijn grootouders uit deze regio kwamen totdat ik hier puur toevallig neerstreek.

Ik ben geboren in Amersfoort, heb een tijd in Hoevelaken gewoond, een tijd in de Achterhoek en toen ben ik naar Dordrecht verhuisd. Per toeval. Pas toen ik me hier gesetteld had hoorde ik van mijn oma – die toen nog leefde – dat ze hier op school gezeten had, op de Gemeentelijke Kweekschool aan de Binnen Walevest. En hier ergens moet ze ook mijn opa ontmoet hebben want ik heb nog een envelop met een adres van mijn opa aan de Jozef Israëlsstraat in Dordrecht. Plus hij heeft dus ‘Dordrecht’ onder de foto van zijn vader gezet.

Mijn oma kwam uit Hardinxveld-Giessendam, liep dan vanaf het station, langs het standbeeld van de gebroeders De Witt, door de Vleeshouwersstraat naar de Kweekschool. Grote kans dat ze mijn opa daar ontmoet heeft trouwens, want ze hebben beiden voor de klas gestaan. Ze zijn later samen naar Noord-Holland verhuisd, dus ik wist niet beter dan dat de familie aan mijn moeders kant uit de regio Haarlem kwam.

Als ik de meisjesnaam van mijn oma intyp bij het Regionaal Archief hier in Dordrecht, vind ik tot mijn stomme verbazing een familieportret dat ik ken uit de albums die ik op zolder gevonden heb. De jonge vrouw die achter haar ouders staat is mijn oma. Zie ook de foto links aan de muur, achter mijn knappe jonge oudoom (Schalk Toom): De Grote Kerk in Dordrecht. Ha!

Van alle plaatsen in Nederland (en buitenland) waar ik mijn volwassen bestaan had kunnen gaan opbouwen, ben ik na veel omzwervingen en zonder het te weten, teruggekeerd naar mijn roots; het prachtige eiland van Dordrecht.

Grofweg een eeuw later, hangen mijn vier overgrootouders aan de muur en kijken tevreden toe wat ik ’s avonds op tafel zet.

 

Dat moet je willen!

~ Diana Albrink ~ 4 reacties

Vorige week mocht ik naar de Inspiratiedag in Rotterdam, georganiseerd door het UWV om werkzoekenden te motiveren, handvaten te bieden en in staat te stellen te netwerken met potentiele werkgevers in de regio.

Ik ben van de waarom-niet-mentaliteit, dus liet ik me rond half tien, samen met drie medecursisten van de cursus ‘Succesvol naar werk’, verwelkomen bij De Doelen.

Fantastisch geregeld allemaal, ik kan niet anders zeggen. Sprekers, workshops, netwerken, hapje, drankje, een lach en een traan.

Alle sprekers waren goed, maar de grote publiekstrekker was toch wel Professor Erik Scherder, onze knuffelneuropsycholoog, bekend van DWDD.

Sinds zijn presentatie roep ik te pas en te onpas: ‘Dat moet je willen!’ Daar zit een verhaal achter natuurlijk.

Professor Scherder had twee belangrijke lessen voor ons om, indien mogelijk, ons brein te helpen langer fit te blijven.

Ten eerste: 45 aaneengesloten minuten per dag bewegen. Zeven dagen in de week. Niet zomaar wandelen, maar flink doorstappen of flink doortrappen op de fiets, zodat de hartslag verhoogd is. Hierdoor maak je bloedvaten in de hersenen aan. Essentieel. Compenseren werkt niet, dus niet op dinsdag anderhalf uur om vervolgens woensdag op de bank te blijven zitten, dat telt niet.

Ten tweede: nieuwe dingen blijven leren. Ja, dat wordt iets lastiger na je dertigste, maar blijf leren want dan blijf je nieuwe verbindingen in je hersenen maken. En ook die zijn essentieel voor een scherpe geest op latere leeftijd. Dus leer een taal, pak die klus aan waar je nieuwe dingen voor moet leren, kom uit je comfortzone, leg de muis eens aan de andere kant van je computer, ga op gitaarles.

Hij gaf het voorbeeld dat zijn collega’s aan de universiteit liever tegen hem zeggen ‘doe jij dat maar’ dan zelf de uitdaging aangaan. Erik Scherder doet dat maar al te graag, noemt het braintraining. Toen de Professor ons dit verhaal vertelde, begon hij hard te lachen en bulderde: ‘Dat moet je juist willen!’ Blijf jezelf uitdagen.

Die is blijven hangen, dus nu, als iemand iets lastig vindt, gooi ik een vuist in de lucht en roep: ‘Yes! Da’s goed! Dat moet je willen!’

Heel vervelend natuurlijk als je alleen maar wilt vertellen dat je iets lastig vindt, maar het gaat wel weer over.

De wet van Murphy

~ Diana Albrink ~ Een reactie plaatsen

Je hebt een drukke week want je moet je eindwerk voor school inleveren. Je moet er nog veel aan herschrijven, aan twee verschillende verhalen. Heel veel, want de afgelopen weken heb je ook geen tijd gehad.

Je hebt deze week een middag en een ochtend cursus, je hebt ‘pitchnight’ van het DOP theaterfestival waar je aan mee doet, je wilt sporten, en je bent een hele dag weg naar de Inspiratiedag. Maar, je hebt de week strak gepland. Moet lukken.

Tot je je telefoon aansluit op je computer.

Er is een nieuwe update beschikbaar. ‘Doen?’ vraagt iTunes vriendelijk.

‘Ja hoor, doe maar,’ zeg ik en typ verder aan mijn verhaal.

‘Lukt niet,’ piept de computer. ‘Nog een keer proberen?’

‘Ja hoor, is goed.’ Tijdens de update is de telefoon niet beschikbaar en na een paar meldingen zijn we twee uur verder. Ik begin me nu wel geïsoleerd te voelen. Bedenk wie me zou kunnen willen bereiken, welke vriendelijke toenadering ik misschien wel moet missen.

Wat betekenen die foutmeldingen dan? Ik raak verzeild in de support pagina’s van Apple. De Apple store is inmiddels gesloten, anders was ik daar wel naar binnen gestapt.

Weer twee uur later ben ik een regelrechte ICT-er en heb ik mijn verhalen aan de kant geschoven. Ik heb programma’s verwijderd en opnieuw geïnstalleerd, ik weet wat foutmelding 14 betekent. Ik heb computer en iPhone beiden twaalf keer herstart, maar het enige wat mijn iPhone scherm laat zien is de stoïcijnse roep om een verbinding met iTunes. Als ik die maak, wordt de update keer op keer in werking gesteld maar op het laatste moment toch niet uitgevoerd.

Om middernacht, vijf uur later, ga ik dan toch maar slapen. Geen telefoon betekent geen wekker en ik moet er maar op vertrouwen dat ik morgen rond een uur of acht wakker word, zoals ik dat bijna altijd word.

Om half tien gaat de Apple store open en ik sta al een kwartier op de stoep.

‘Help, help!’

Maar de technische collega komt pas om tien uur. Dan maar even koffie drinken bij het heropende café Visser’s Poffertjessalon. Stond ook nog op mijn lijstje (en dank je wel, Dennis, voor de koffie, ook al waren jullie nog gesloten). Als ik terugfiets denk ik ‘Maar dit wilde ik toch? Niet gestoord worden deze week?’

De technische Apple-man sluit mijn telefoon aan, maar het lukt hem in eerste instantie ook niet. ‘Helemaal resetten dan maar?’ vraagt hij. ‘Vijftien euro.’

‘Ja, moet dan maar, we hebben weinig keus.’

Weer anderhalf uur later (dank je wel, Odin, voor de koffie) ben ik vijftien euro lichter en heb ik weer virtueel contact met de buitenwereld. Circa zeven uur van mijn tijd heeft het gekost, alles bij elkaar. Zul je net zien, dat is de wet van Murphy, net als je denkt dat je alles onder controle hebt…