Argh! Spullen!

Hoe vaak ben jij verhuisd? Ik een keer of twaalf. Dat ruimt lekker op. Zeker als je naar het buitenland gaat. Alleen het hoogstnoodzakelijk, of dat van wérkelijk grote emotionele waarde, verhuist mee.

Toen ik naar New York ging, vertrok ik met twee weekendtassen. Er stond een doos met administratie en foto’s bij mijn moeder, verder liet ik alles achter in het huis dat ik zou gaan verhuren en ik zou kopen wat ik nodig had. Het Walhalla voor de minimalist in mij.

Met angst en beven hebben mijn broer en ik de afgelopen jaren gekeken naar het huisje waar onze moeder de afgelopen twintig jaar heeft gewoond. Onze moeder die ook erg reislustig was, en nooit thuis kwam zonder een aandenken. Onze moeder die, net als veel ouders die de oorlog hebben meegemaakt, niets weg wil gooien.

Het moest er een keer van komen en afgelopen maand was het dan zo ver: ze wilde verhuizen. Zelf 80 jaar, dus dat betekende dat wij haar meubeltjes in het nieuwe appartement hebben gezet, moeders op de bank, en dat wij het oude huis leeg moesten halen. En ja, als je naar een seniorenflatje verhuist, dan kan de zolder niet mee.

Ongelooflijk wat er allemaal nog uit zo’n schattig klein huis komt.

Een aantal weken geleden, toen we bij de woningstichting hadden aangekondigd dat we de huur gingen opzeggen, kwam Pieter de opzichter langs om te inventariseren. Hij keek rond, keek mij meewarig aan en zei: “Sterkte.”

Het is zonde, er zaten echt wel leuke oude spullen bij, maar tijd voor marktplaats hadden we niet. Ruimte om het op te slaan hebben we ook niet.

Wat we wel hebben zijn een paar blije buren vanwege al die spullen die voor het oprapen lagen, een hele enthousiaste ijzerboer (wonderlijk wat zo’n man op een fiets mee kan sjouwen), en waarschijnlijk wat medewerkers van het afvalscheidingsbedrijf die hoofdschuddend de inboedel scheidden.

Het is gelukt. Misschien een beetje te rigoureus af en toe (Zeg, waar is de broodtrommel? … uhm …), maar het huis is leeg. Het moest er een keer van komen.

Afgelopen maandag heb ik de sleutel bij Pieter ingeleverd.

“Daar zullen jullie veel werk aan gehad hebben,” zei hij. “Dank jullie wel dat jullie het zo schoon en leeg hebben achtergelaten.”

Ik had de gehele eindinspectie mijn hart vastgehouden. Als alles maar in orde was. We waren het zat. Alsof hij mijn gedachten kon raden, zei hij met een glimlach: “Kom, geef mij die sleutel maar, dan gaan we hier weg.”

Ik begrijp dat een mens veel kan verzamelen in tachtig jaar en dat je extra veel spullen wilt bewaren als je kinderen hebt, dus ik heb een voorstel aan alle ouders: Zodra de kinderen het huis uit zijn, vraag of je kinderen hun eigen kindertekeningen, asbakken en foto’s kunnen bewaren en verhuis dan zelf voor een paar jaar naar het buitenland. Echt, jullie hebben het verdiend!

En geloof me, je doet je kinderen er een enorm plezier mee. Op een dag zullen ze het begrijpen.

Vandaag is leg-day

‘Ken je mijn man ergens van?’ Ze komt de kleedkamer binnen en stapt meteen op me af.

Ik heb de oordopjes van mijn iPod al in, dus ik versta haar niet goed. Daarom vraag ik vriendelijk: ‘Pardon?’

‘Mijn man, je begroette hem laatst. Ken je hem ergens van?’

Ik heb deze vrouw nooit eerder gesproken, maar ken haar van gezicht. We hebben elkaar hooguit uit beleefde herkenning gegroet. Ik heb nooit geweten dat het de helft van een sportsetje is.

‘Ik… sorry, ik weet niet wie je man is.’ Ik denk koortsachtig na, maar er kan hier geen gevaar zijn. Ik heb het met niemand gedaan die ik van de sportschool ken. Ik zeg zoveel mensen gedag, mannen en vrouwen die ongeveer dezelfde sporttijden er op na houden.

‘Lange man. Hij kijkt altijd naar vrouwen.’ Zelf komt de tengere echtgenote van middelbare leeftijd niet boven mijn schouders uit. Ik zou haar makkelijk aankunnen, ware het niet dat ik een nieuw trainingsprogramma ben begonnen. Gisteren heb ik voor het eerst het pittige schema voor mijn bovenlijf afgewerkt en nu kan ik mijn armen nauwelijks optillen. Vandaag is leg-day, goddank.

‘Er zijn heel veel lange mannen hier,’ zeg ik glimlachend. Zeker voor jou, zou ik er bij willen zeggen, maar wil het risico niet nemen haar verder te provoceren. Blijkbaar heb ik al genoeg gedaan.

‘Je was laatst bezig op de mat en je keek naar hem en jullie zeiden elkaar gedag, dus ik vroeg me af of jullie elkaar misschien kennen. Ik denk, ik vraag het maar, voordat er misverstanden ontstaan.’ Ze kijkt me strak aan. Ze heeft priemende donkere ogen.

Voordat er misverstanden ontstaan, denk ik. Tot een paar seconden geleden bestond er voor mij helemaal geen misverstand. Maar nu wel.

‘Ik weet echt niet wie je man is.’

‘Van buiten de sportschool misschien?’

‘Ik weet niet wie je bedoelt,’ zeg ik voor de derde keer, geïrriteerd nu.

‘Lange man. Kijkt naar alle vrouwen.’

‘Ja, dat zei je. Weet je wat, wijs hem volgende keer aan en dan zal ik het je vertellen, goed?’ Ik stap om haar heen en maak me snel uit de voeten, de sportschool in. Ik weet niet of ik boos moet zijn, medelijden moet hebben of dat ik haar om haar moed moet bewonderen. Ik zeg voor de zekerheid maar even niemand gedag vandaag.

Vandaag is leg-day.

Schrijversvakschool Recycled #6

Mede door een gebrek aan tijd deze maand, publiceer ik vandaag het resultaat van een opdracht die wij voor schrijftraining (docent Jan van Aken) aan de Schrijversvakschool Amsterdam moesten inleveren. De opdracht luidde : Schijf de eerste bladzijde van een historische roman van 650 pagina’s.

Ik loop al heel lang met dit idee voor een roman rond, maar dit verhaal zou veel onderzoek vergen en ik ben geen onderzoeksjournalist. Mocht iemand wel erg geïnteresseerd zijn in het doen van onderzoek; neem contact met me op, ik deel het idee graag met je.

De eerste bladzijde:


Toen Liú Yena op 2 oktober 1982, het jaar van de Hond, in de Jiangxi provincie van China voor het eerst haar longen volzoog, stond al vast dat ze een Heihaizi, een ongeregistreerde baby zou worden. Haar twee jaar oudere broer, Xiang, stond immers al geregistreerd als het kind van de family Liú en haar ouders konden en wilden de exorbitante boete voor een tweede kind niet opbrengen, zeker niet voor een meisje.

Door niet te tekenen voor haar leven, tekenden haar ouders in feite haar doodvonnis. Yena zou moeten leven als een geest, zonder identiteit, zonder kans op onderwijs, medische zorg of een baan. Haar bestaan zou slechts kunnen leiden tot een paar mogelijkheden, waarvan voor een meisje de prostitutie het meest voor de hand liggende was.

Yena betekende begeerte.

 

Moeder Nuwa verborg haar bescheiden buik onder vele lagen kleding als ze op het veld werkte of voor hun eenvoudige huisje manden vlocht.

Vader Xiaobo, sprong één keer in de week op de fiets om in het dorp voorraden te halen. Hij had de gewoonte te neuriën zodra hij fietste. Het een was onlosmakelijk met het ander verbonden.

Van alle grootouders leefde alleen de moeder van Xiaobo nog. Zij trok bij het gezin in en hielp Nuwa met de geboorte terwijl Xiaobo zenuwachtig om het huis heen liep, met de huilende Xiang op zijn arm.

Later zou Oma Liú op de kleine Yena passen, terwijl Nuwa zich weer bij Xiaobo vervoegde op de rijstvelden, met de kleine Xiang op haar rug gebonden.

Toen Yena vijf jaar oud was, had ze het daglicht alleen maar op de kleine binnenplaats van het huis gezien. In het schemerdonker was ze nooit verder gekomen dan de overkant van de oranje zandweg. Soms, als de zon achter de horizon verdwenen was, mocht ze naar buiten. Dan rende ze naar de overkant en stond doodstil naar de horizon te turen tot het te donker werd om het land van de hemel te onderscheiden. Ze luisterde naar de krekels.

Met weinig anders te doen, vertelde Oma Liú Yena verhalen, leerde haar lezen, schrijven en rekenen. Oma vertelde haar over de geschiedenis van China, over politiek, over geneeskrachtige kruiden. Haar oma was een wijze vrouw, die haar oor overal te luister had gelegd en alles gelezen had wat ze in haar handen kreeg. In de lange dagen die ze samen doorbrachten, deelde ze al haar kennis met de kleine Yena

 

Doe-het-zelfbeeld

Kom, ik loop even bij Werner binnen, dacht ik. Het was vrijdagmiddag en ik kwam uit The Movies in Dordrecht. Ik had ‘Lady Macbeth’ gezien, nog steeds blij met mijn Cineville pas.

In het straatje naast The Movies zit de zaak van Werner, genaamd ‘De Etalage’. Hij etaleert en verkoopt kunst en ‘woonsieraden’.

Werner heb ik ooit ontmoet tijden de feestelijke opening van de Schalcken expositie in het Dordrechts Museum. Ik mocht model zitten voor het informatiefilmpje dat bij de tentoonstelling werd vertoond. Mark Isarin maakte foto’s in dat filmpje, terwijl we twee van de schilderijen ensceneerden.

Tijdens de opening raakten Mark en ik aan de praat met Werner die mij toen vertelde wat hij deed. Dat heb ik ergens in de rolodex in mijn geheugen opgeslagen, maar verder nooit iets mee gedaan.

Maar nu ik mijn beelden op etsy en op marktplaats heb gezet, dacht ik dus: Kom, ik loop even bij Werner binnen.

Ik vroeg Werner hoe dat gaat als iemand zijn of haar werk wil plaatsen. Ik liet Werner wat foto’s zien van mijn beelden.

‘Zijn het bepaalde mensen?’ vroeg hij.

‘Ja, modellen.’

‘Ik zal je eerlijk zeggen, ik zou persoonlijk niet een beeld van zomaar iemand anders in huis willen hebben.’

Ik moest er even over nadenken, maar ik begreep wel wat hij bedoelde. Daar zat wel iets in. En mensen vinden het over het algemeen moeilijk om een beeld van zichzelf te laten maken. Kinderen, huisdieren, geliefden; prima. Maar van jezelf, dat vinden mensen misschien toch te zelfingenomen overkomen.

‘Ik wil je niet vertellen wat je moet doen,’ ging Werner verder, ‘en je moet vooral je eigen stem volgen, maar ik zou in mijn winkel eerder abstracte portretten willen verkopen.’ Hij liet me wat voorbeelden zien. Ik keek er peinzend naar en voelde de blik van Werner op mij rusten.

‘Maar je kunt wel wat,’ zei hij. ‘Dat zie ik wel.’ Hij liep naar de achterdeur. ‘Weet je wat,’ zei hij, ‘ik heb achter betonblokken staan. Misschien wil je eens kijken of je daar iets mee kunt.’

Lang verhaal kort: vijf minuten later loop ik, in plaats van mijn beelden te plaatsen, de winkel uit met een rechthoekig betonblok waar ik dan a la Michelangelo het beeld uit mag hakken. Een doe-het-zelfbeeld dus.