Interessant eigenlijk, dat mensen hun – laten we zeggen – eigen soort direct kunnen herkennen. Daar bedoel ik mee dat ik bijvoorbeeld, waar ook ter wereld, een Nederlander er vrijwel feilloos uit kan pikken, zonder de persoon in kwestie te horen spreken. Ik vind het fascinerend dat ik in de meeste gevallen een Nederlander prima van een Duitser of een Belg kan onderscheiden, maar waarom dat is, dat weet ik niet. Engelse vrouwen herken ik van veraf aan de hoeveelheid make-up die zij gebruiken. Spaanse vrouwen zien er altijd erg goedverzorgd uit, maar zijn ingetogener dan bijvoorbeeld Italiaanse vrouwen die toch ook veel zorg aan hun uiterlijk besteden en in de basis toch veel overeenkomen met de Spanjaarden.
Herkenning en onderlinge onderscheiding van Europeanen is voor mij vanzelfsprekend, maar iets wat een Amerikaan nooit zou lukken. Deze zou je echter op een afstand al kunnen vertellen of iemand uit Texas, Los Angeles of New York komt; een wezenlijk verschil. Zo zal het voor iemand van het Afrikaanse continent vreemd voorkomen dat ik mensen uit Kenia of Gambia niet uit elkaar kan houden, en hoewel ik inmiddels Chinezen van Japanners prima van elkaar kan onderscheiden, moet ik bekennen dat ik Koreanen niet direct in Korea plaats.
Buiten de taal, dialecten en accenten om, wat is het dat de een van de ander onderscheidt? Dat er zelfs verschil waarneembaar is tussen een Rotterdammer en een Amsterdammer? Tussen een Fransman en een Portugees ?
Is het kleding? Maar kleding is toch universeel? De ketens zijn overal te vinden, elke stad waar ik ben geweest, kwam ik weer hetzelfde handjevol kledingmerken tegen waardoor winkelen (wat ik toch al niet leuk vond) al helemaal een onzinnige bezigheid werd; ik kan dezelfde spullen immers ook in mijn eigen stad kopen.
Haardracht? Het merendeel van de 50+ vrouwen in Nederland en Duitsland houden het kapsel het liefst kort, lekker makkelijk, terwijl Spaanse vrouwen nog zo lang mogelijk lang haar houden en het vaak, ook op latere leeftijd, niet korter dragen dan een zogenaamd bob-model.
Chinezen hebben een ander soort gezicht dan Japanners, een andere huid ook. Dat ik dat verschil eindelijk zie, vind ik al erg knap van mezelf, maar het verschil tussen Chinezen uit Beijing en Shanghai blijft een mysterie.
Het antwoord kan ik niet geven, ik weet niet of er onderzoek naar gedaan is, maar dat is wat ik me afvraag als ik Poolse jongemannen bij mij in de buurt tegenkom; waarom weet ik instinctief dat het Poolse mannen zijn? Of als ik door het centrum van Amsterdam loop en de wind mij de verschillende talen brengt. Vooral Spanjaarden herken ik zonder ze te horen, misschien omdat ik er een tijd gewoond heb. En natuurlijk Amerikanen, maar kom op, met die eeuwige witte gympen, spijkerbroek en baseball petjes, zijn dat echt antropologische inkoppertjes.